Jak kaligrafować cyfry? Przede wszystkim tak, aby pasowały do liter. W dzisiejszym artykule skupiam się na kaligrafii nowoczesnej (jeśli interesują Cię kroje tradycyjne, skorzystaj z ich wzorników).

W stylu nieformalnym nie ma określonego kanonu cyfr, dla urody pisma warto jednak zadbać, by tworzyły zgraną całość ze znakami alfabetu.

Inspirująca tradycja

Ponieważ kaligrafia nowoczesna w swojej najpopularniejszej odmianie wyrasta z kursywy angielskiej (Copperplate), warto dokładnie przyjrzeć się tradycyjnym cyfrom tego kroju. Są eleganckie i dość skomplikowane, jednak przeanalizowanie ich budowy może pomóc w wymyśleniu własnych. Godne polecenia są także stare podręczniki kaligrafii szkolnej.

Warto na przykład zwrócić uwagę na sposób kreślenia 0, 6, 8 i 9. Pierwszą można pisać jak duże O, albo – dla odróżnienia od tej litery – dwoma gestami z cieniowaniem z prawej i lewej strony. Także szóstkę i dziewiątkę można pisać w ten sposób. Ósemka to pionowy symbol nieskończoności lub dwa owale.

Filmy pokazujące cyfry Copperplate można zobaczyć na przykład tutaj i tu.

Pływające numerki

Jak wspomniałam, zazwyczaj piszemy cyfry między linią bazową, a linią wydłużeń górnych. Ciekawym urozmaiceniem może być użycie tak zwanych cyfr nautycznych, zwanych też mediewalnymi. Zgodnie z nazwą (nauticus to po łacinie okrętowy, żeglarski) „pływają” one wokół linii bazowej, dopasowując się wizualnie do małych liter, bo wyglądają tak, jakby również miały wydłużenia górne i dolne.

Cyfry nautyczne stosowano od XII wieku, kiedy cyfry arabskie zaczęły wypierać rzymskie. Były powszechnie używane, podczas gdy zwykłe cyfry (wysokości dużych liter) wykorzystywano głównie w tabelach. Współcześnie cyfry nautyczne są stosowane w niektórych fontach, natomiast w piśmie odręcznym o nich zapomnieliśmy.

Nautyczne zero, jedynka i dwójka są wysokości x, trójka, czwórka, piątka, siódemka i dziewiątka sięgają od linii środkowej do linii wydłużeń dolnych, natomiast szóstka i ósemka od linii bazowej do linii wydłużeń górnych. W innej wersji, cyfry nieparzyste (poza jedynką) są obniżone do linii wydłużeń dolnych, a parzyste podwyższone do linii wydłużeń górnych.

Siła prostoty

Początkującym radzę kreślić cyfry jak najprostsze – ich minimalistyczne kształty pasują do współczesnej kaligrafii, są czytelne i łatwo się ich nauczyć. Wyglądają niemal identycznie jak te, którymi posługujemy się na co dzień. Jedyna różnica to cieniowanie (kreski są grubsze tam, gdzie narzędzie pisarskie prowadzisz do dołu) i wielkość (zazwyczaj mają taki sam rozmiar, jak duże litery, czyli majuskuły).