Lipiec i sierpień to dwa w całości wakacyjne miesiące. Pomyślałam sobie, że warto wykorzystać najbliższe tygodnie na poprawę charakteru pisma. Zapraszam Cię do letniego wyzwania Ładne Pisanie – bez kolizji z wypoczynkiem!
Udostępnij:
DAWNE POLSKIE ELEMENTARZE – MOJA NOWA KSIĄŻKA
Wracam na bloga po dłuższej przerwie spowodowanej intensywną pracą nad bardzo ciekawym nowym projektem. O czym będzie moja nowa książka? Jak nad nią pracuję? Zapraszam do lektury!
W podręczniku Italik. Pisz ładniej kroje pisma szkolnego omówiłam w zarysie. Obiecałam sobie jednak – w takiej czy innej formie – wrócić do tego interesującego tematu. I oto wracam.
Jeśli interesuje Cię poprawa pisma – sięgnij po książkę Italik. Pisz ładniej i towarzyszące jej zeszyty ćwiczeń dla dzieci i dorosłych. Z nią nauczysz się pisać ładniej! Kliknij tu, żeby kupić!
O czym będzie moja nowa książka
Sukces książki o italiku, a także związane z nią rozmowy/maile/komentarze o współczesnym piśmie szkolnym w naturalny sposób podsunęły mi pomysł rozwinięcia tematu, a konkretnie przyjrzenia się, jak wyglądało pismo elementarzowe w Polsce na przestrzeni dziejów. Pisałam już na blogu o Elementarzu Mariana Falskiego i piśmie przedwojennym, ale bardzo chciałam temat bardziej zgłębić i zająć się nim szerzej. Myślałam o cyklu wpisów blogowych, ale ostatecznie postanowiłam napisać o tym książkę. I właśnie to robię.
Bohaterami książki będą polskie elementarze używane w szkołach przez ostatnie 200 lat: od opracowanego na zlecenie Komisji Edukacji Narodowej „Elementarza dla szkół parafialnych narodowych” Onufrego Kopczyńskiego z roku 1785 – do elementarzy z końca XX wieku. Jaką metodą uczyły pisać, jak wyglądały, jakie pismo proponowały i dlaczego.
Nie będzie to jednak opowieść li tylko o nauce pisania w szkole. W miarę zbierania materiałów coraz bardziej zaczęła mnie interesować sama dawna polska szkoła i chciałabym ją przybliżyć współczesnym czytelnikom. Jak wyglądały klasy, ile zarabiali i gdzie się kształcili nauczyciele, jaka była organizacja szkolnictwa (w I Rzeczypospolitej, pod zaborami, w okresie międzywojennym i po II wojnie), czym pisano, jak przebiegały lekcje i ile dni trwał rok szkolny. To bardzo ciekawy, szerzej nieznany temat. Samo docieranie do informacji, czytanie historycznych źródeł to arcyciekawa przygoda intelektualna, a myślę, że pisanie książki będzie nie mniej emocjonujące.
Jak pracuję nad książką o polskich elementarzach
Jestem teraz, to znaczy na początku maja, wciąż na etapie kwerendy. Szacowałam, że zbieranie materiałów zajmie mi koło trzech miesięcy, tymczasem okazało się, że każdy nowy temat, którego dotykam – rodzi kolejny, a ten jeszcze trzy inne. Na przykład pisząc o organizacji polskiego szkolnictwa po odzyskaniu niepodległości musiałam zająć się problemem analfabetyzmu, systemami oświaty w trzech zaborach czy nowymi aktami prawnymi dotyczącymi nauczania. Wyszukuję źródła (stare polskie elementarze, materiały dla nauczycieli, prasę, zdjęcia), docieram do nich online lub na żywo, czytam, robię notatki, a później – co jest bardzo trudne – selekcjonuję, co trafi do książki.
Materiału jest ogrom, samych elementarzy musiałam przestudiować kilkadziesiąt, by wybrać te, które dokładniej omówię. Liczba elementarzy wydawanych w XIX i pierwszej połowie XX wieku była wręcz niewyobrażalnie duża. Nauczyciele mieli naprawdę trudny wybór, tym bardziej, że poziom tych podręczników był bardzo różny, a większość autorów szła na łatwiznę kopiując pomysły od siebie nawzajem.
Poprzednią książkę tworzyłam w domu, teraz postanowiłam pracować głównie poza nim. Zamknięcie w czterech ścianach to negatywna strona freelansu. Pisanie w czytelniach, kawiarniach pozwala zerwać z tą – męczącą na dłuższą metę – samotnością, wyjść między ludzi. Ma też tę zaletę, że redukuje problem z oddzieleniem pracy od zajęć domowych. Pisząc nie robię przerw na mieszanie rosołu i nastawianie prania, lecz mogę się skupić, co skutkuje większą efektywnością. Nie bez znaczenia jest tu fakt, że moje dzieci są już licealistami i nie wymagają takiego zaangażowania mojej uwagi jak kilka lat temu.
Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Miło mi podzielić się z Wami informacją, że na napisanie książki poświęconej elementarzom i nauce pisania w polskich szkołach na przestrzeni wieków dostałam roczne stypendium twórcze Ministra Kultury. Ułatwia mi ono skupienie się na tym projekcie. Jest też doskonałą motywacją, by pracować systematycznie i napisać książkę do końca roku.
Za jakiś czas, kiedy już zbiorę wszystkie materiały na pewno opowiem Wam więcej o tym projekcie.
Mój podręcznik ładnego pisania „Italik. Pisz ładniej” i towarzyszące mu dwa zeszyty ćwiczeń – dla dzieci i dla dorosłych – kupisz w sklepie KLEKSOGRAFIA (kliknij tutaj)
Udostępnij:
NOWY BULLET JOURNAL NA ROK 2023
Pierwszego stycznia przeprowadzam się do nowego notesu. „Nowy Rok – nowe BuJo”, tak lubię najbardziej. Tym razem udało mi się do końca grudnia zapisać (prawie) cały notatnik, więc bez wyrzutów sumienia żegnam go i zaczynam nowy. Bullet Journal w 2023 roku będę prowadziła w notesie formatu B5 Devangari z piękną okładką ozdobioną rysunkiem nocnego nieba.
Udostępnij:
VIVA MAGENTA – KOLOR ROKU 2023 PANTONE
Jeśli dotychczas kolory roku Pantone wydawały Ci się nijakie i zachowawcze, to teraz zmienisz zdanie. Viva Magenta jest ognista, odważna – ma nam dodawać ducha w tych niełatwych czasach.
Udostępnij:
ŁADNE PISMO – CZY WYGLĄD PISMA MA ZNACZENIE?
Nie potrafisz odczytać własnych notatek? Twój charakter pisma irytuje cię i zazdrościsz innym, że ładnie piszą? W tym artykule wspólnie zastanowimy się, czy uroda pisma ma znaczenie. Podpowiem Ci, jak można poprawić jego wygląd.
Udostępnij:
ILUSTROWANE MAPY MIROWA Z ROKU 1934 I 1976
Zapraszam Cię na wycieczkę w przeszłość. Pospacerujemy po stołecznym osiedlu Mirów. Leży w sercu Warszawy i bardzo się zmienił od lat przedwojennych. Narysowałam jego mapki według planów z roku 1934 i 1976.
Udostępnij:
JESIENNY URBAN SKETCHING. WYCIECZKA DO PODKOWY LEŚNEJ
Podwarszawska Podkowa Leśna jest piękna w jesiennej odsłonie. Październikową wycieczkę do tej uroczej miejscowości uwieczniłam w sketchbooku.
Udostępnij:
ILUSTROWANA MAPA W 5 KROKACH
Ilustrowana mapa to świetny pomysł na powrót do wakacyjnych wspomnień – idealne zajęcie na coraz dłuższe jesienne wieczory. Okazja, by przypomnieć sobie urlopowe spacery albo zaplanować nowe wycieczki.
Oprawiony rysowany albo kaligrafowany plan miasta to piękna pamiątka lub prezent, który na pewno sprawi wiele radości. Ilustrowane mapy mogą tworzyć zupełnie początkujący artyści, to także dobry pomysł na kreatywne zajęcie dla dzieci – praca nad nimi nie wymaga ani precyzji, ani szczególnych umiejętności, ani wielu przyborów plastycznych.
Pamiątka z wakacji
Kiedy przeglądam swoje sketchbooki i Bullet Journale, w których uwieczniałam podróże, z dużą przyjemnością patrzę na rysowane plany miast. Dzięki nim spaceruję w wyobraźni po uliczkach Kazimierza Dolnego, Nałęczowa czy Las Palmas de Gran Canaria.
Ilustrowane mapy zazwyczaj tworzyłam na miejscu, siedząc o świcie na balkonie – chciałam zatrzymać miłe chwile. Zdarzało się też, że plany miast powstawały jeszcze na etapie planowania podróży, zaznaczałam miejsca do zobaczenia, polecane w Internecie restauracje, najbliższe sklepy, trasy spacerowe.
Oprócz ozdabianych rysunkami, robię także mapy kaligrafowane, bez obrazków. Łączę w nich hand lettering z kaligrafią, bawię się krojami liter. Takie mapy również są efektowne, a praca nad nimi to duża frajda. Zazwyczaj jednak łączę obydwie techniki.
Ilustrowana mapa w pięciu krokach
Aby wykonać ilustrowaną mapę, potrzebny będzie dostęp do map Google (lub papierowa mapa/plan miasta), a także: ołówek, gumka i czarny wodoodporny cienkopis. Do kolorowania: farby akwarelowe, gwasze, kredki, kolorowe cienkopisy albo flamastry. Jeśli chcesz ozdobić mapę wykaligrafowanymi napisami: brush peny albo stalówka na obsadce i tusz. Mapę można wykonać w sketchbooku lub – jeśli ma być powieszona na ścianie – na kartce papieru akwarelowego lub grubego brystolu.
Pozornie skomplikowany proces tworzenia ilustrowanego planu miasta po rozbiciu na kilka etapów staje się o wiele prostszy! Dlatego przygotowałam dla Ciebie instrukcję w pięciu krokach.
Krok 1. – poszukaj inspiracji
Współczesne plany miast mają po prostu być czytelne i dokładne. Tworząc mapę ilustrowaną nawiązujemy do dawnej – szczególnie starożytnej i średniowiecznej – tradycji kartografii. Wtedy mapy były także piękne. Zanim więc zabierzesz się do pracy, poszukaj inspiracji, przyjrzyj się zarówno dziełom dawnych kartografów, jak i współczesnym mapom ozdabianym rysunkami (znajdziesz je wpisując w okno wyszukiwarki Grafika Google „illustrated maps”). Twojej uwadze polecam przede wszystkim rysowane ręcznie, choć mapy stworzone w programach graficznych również mogą być inspiracją.
Warto zajrzeć:
Krok 2. – wybierz swoje miejsce
Pamiętaj, że Twoja mapa będzie uproszczona. Dlatego musisz wybrać niezbyt duży obszar. Jeśli tworzysz plan miasta, będzie to rynek/Starówka albo okolica bliska Twemu sercu (np. dzielnica, w której mieszkasz). Pomiń mniejsze ulice, jeśli nie są dla Ciebie istotne. Po wybraniu miejsca, które zilustrujesz, wydrukuj fragment mapy z Google maps. Możesz także go przerysować, np. przykładając kartkę do ekranu komputera. Zaznacz ważne miejsca, które zechcesz dodać do swojej mapy – zamek, ratusz, Twój dom, pomnik, plażę, półwysep, górę. Poszukaj ich zdjęć lub obejrzyj je dokładnie w naturze (albo w podglądzie na żywo map Google).
Krok 3. – ustal styl i kolorystykę
To już ostatni punkt przed rysowaniem mapy. Obmyśl, jakimi kolorami będziesz rysować ulice, jakimi rzekę czy tereny zielone. W jaki sposób podpiszesz elementy na Twoim planie miasta – czy będzie to prosty print, ozdobny hand lettering, oszukana kaligrafia, brush lettering czy prawdziwa kaligrafia tuszem i stalówką. Zastanów się, czy będziesz używać ikon symbolizujących miejsca takie jak poczta, dworzec, punkt informacji turystycznej, Twój hotel, sklepy; zwiększą one praktyczne zalety ilustrowanej mapy. Wybierz styl rysowania: czy to będą proste doodle czy akwarelowe obrazki, a może rysunki kredkami.
Krok 4. – narysuj/wykaligrafuj mapę
Naszkicuj ołówkiem layout Twojej mapy. Nie zapomnij o tytule! Rysując siatkę ulic, staraj się zostawić wolne miejsca na obrazki i podpisy. Zależnie od formatu, wybierz kilka obiektów, które narysujesz – jeśli będzie ich zbyt wiele, twój plan miasta zrobi się nieczytelny.
Popraw kontury wodoodpornym cienkopisem. Jeśli Twoja mapa będzie bez obrazków, lecz kaligrafowana, zrób napisy i poczekaj, aż tusz dobrze zaschnie. Wytrzyj ślady ołówka. Ewentualne puste miejsca na kartce wypełnij detalami, np. ludzikami, drzewami, pojazdami, doodlami. Pilnuj jednak, aby mapa była czytelna.
Krok 5. (opcjonalny) – pokoloruj swój kawałek świata
Twój rysunek może pozostać minimalistycznie czarno-biały. Jeśli chcesz go pokolorować, to sugerowałabym przedtem go zeskanować. Będziesz mieć dwie wersje do wyboru. Staraj się ograniczyć do kilku (maksymalnie pięciu) kolorów – dzięki temu plan miasta będzie nieprzeładowany.
I to wszystko – ilustrowana mapa gotowa! Mam nadzieję, że podoba Ci się efekt, praca sprawiła Ci frajdę, a miłe wspomnienia powróciły. 🙂
Podróż w wyobraźni
Oprócz istniejących miejsc możesz popuścić wodze fantazji i zilustrować:
- krainę z książki/filmu lub wymyśloną przez Ciebie
- okolicę zamieszkiwaną przez Ciebie w dzieciństwie
- Twoje miasto/wieś sprzed kilkudziesięciu czy nawet sprzed kilkuset lat
- miasto marzeń, które chcesz odwiedzić
Mirów dawniej i jeszcze dawniej
Aby pokazać, jak w praktyce wygląda tworzenie ilustrowanej mapy, narysowałam plan Mirowa. To warszawskie osiedle na pograniczu Śródmieścia i Woli. Spędziłam tam pierwsze 15 lat życia, mieszkając najpierw na ulicy Siennej, później na Waliców. Mirów bardzo się zmienił od czasów przedwojennych – sporą jego część w czasie okupacji zajmowało getto, został w dużej mierze zburzony w wyniku obu powstań (w getcie i warszawskiego), później odbudowany, a w ostatnich latach niemal każdy wolny skrawek ziemi zajęły nowoczesne biurowce. Dlatego narysowałam aż dwa plany tego osiedla – przedwojenny i z lat 70.
W kolejnym artykule pokażę etapy pracy nad ilustrowanym planem Mirowa. Tymczasem zachęcam Cię do wykonania własnej rysunkowej mapy – życzę świetnej zabawy!
Udostępnij:
