Pierwszy zielnik z ilustracjami zrobiłam 7 lat temu. Zasuszone kwiaty i liście uatrakcyjniają obrazek. Wakacje i wczesna jesień to najlepsza pora, by się zająć tworzeniem takiego zielnika.

Mój pierwszy ilustrowany zielnik powstał na luźnych kartkach połączonych metalowym kółkiem. To bardzo dobre rozwiązanie, bo pozwala rysować na żywo, wprost na łące czy w lesie, bez konieczności zabierania całego szkicownika. Można także dokładać sukcesywnie kolejne stronice, nawet przez kilka lat. Jednak tego lata zdecydowałam się robić zielnikowe strony w typowym sketchbooku (Moleskine Watercolour Notebook, opisałam go w tym artykule).

Jak suszyć rośliny do zielnika

Integralną częścią ilustrowanego zielnika są zasuszone kwiaty i liście. Jak to robić tłumaczą – krok po kroku – instrukcje, które bez trudu znajdziesz w Internecie. Ja sztuki suszenia roślin nauczyłam się na warsztatach w jednym z wrocławskich muzeów. W skrócie: włóż roślinę między kartki bibuły lub papieru gazetowego (niepowlekanego, niebłyszczącego), obciąż (na przykład kilkoma książkami), poczekaj kilka dni. Kompletnie wysuszony liść czy kwiat przyklej do kartek zielnika – ja to robię klejem typu Magic i po kilku latach wszystko dobrze się trzyma (choć w fachowych poradnikach poleca się papierowe taśmy).

Kompozycja strony w zielniku

Zanim jednak przykleję roślinę do kartki, obmyślam kompozycję. Zastanawiam się, co narysuję i co napiszę. Zazwyczaj tytułem jest po prostu botaniczna nazwa, a tekstem informacje o danym gatunku. Można oczywiście potraktować zielnik mniej naukowo, wykaligrafować cytat czy zanotować swoje refleksje niekoniecznie związane z zasuszonym liściem czy kwiatem.

Ponieważ roślina jest dość krucha, zaznaczam sobie na papierze miejsce, w którym ją przymocuję i w pierwszej kolejności robię rysunek, później ewentualnie koloruję go akwarelami (kredkami, markerami), dodaję napisy, a na końcu przyklejam zasuszone ziele.

 kompozycja strony w sketchbooku

 jak robić ładne napisy

Tematycznie lub na żywioł

Zakładając rysunkowy zielnik warto sobie obmyślić jego tematykę. Rośliny zebrane na codziennych spacerach, rosnące w okolicy czy też może mniej znane gatunki napotkane na wakacjach? Same kwiaty czy tylko liście? A może wszystko, co wpadnie w ręce? Na wszelki przypadek warto przed zerwaniem zorientować się, czy nie mamy do czynienia z rośliną chronioną albo czy nie niszczymy czyjegoś ogródka/uprawy. Ja skupiam się na samej frajdzie robienia zielnika, nie mam ambicji uwieczniania rzadkich czy egzotycznych gatunków, więc ograniczam się do tego, co znajdę blisko mojego domu, najczęściej są to po prostu chwasty.

 najstarsze zachowane zielniki europejskie pochodzą z XVI wieku

 jeden ze starszych polskich zielników (z roku 1613), Szymona Syreńskiego zwanego Syreniuszem, liczy aż 1500 stron i opisuje 765 roślin

 „botanizowaniem” czyli tworzeniem zielników pasjonowała się Eliza Orzeszkowa

Zaproś dzieci do zabawy

Wspólne robienie zielnika to doskonałe zajęcie dla całej rodziny. Zbieranie, rozszyfrowywanie gatunków, suszenie i przyklejanie to nie tylko rozrywka, ale i – całkiem mimochodem i na luzie – nauka. Współczesne dzieciaki, szczególnie te miejskie, słabo rozróżniają rośliny, własnoręcznie wykonany zielnik będzie więc nie tylko miłą pamiątką z wakacji, ale i ściągawką, jak wygląda koniczyna, liść klonu czy kwiat cykorii podróżnik.

 jak zrobić koło fenologiczne

 pomysły na fajne zajęcia bez wychodzenia z domu (na deszczowe dni)