Dlaczego po zmieszaniu dwóch kolorów raz otrzymujemy żywą czystą barwę, a raz szaroburą i mdłą? Tajemnica tkwi w liczbie pigmentów i w temperaturze barwowej farb. Jak dobierać kolory akwareli, aby po połączeniu efekt był zadowalający – podpowiadam w dzisiejszym artykule.

W łączeniu farb pomoże Ci prosty trik. Aby ułatwić sobie życie, proponuję zrobić specjalny wzornik-ściągawkę, pokazuję ją w dalszej części tekstu. Zachęcam także do eksperymentów, czyli mieszania wszystkich posiadanych farb w kolorach podstawowych.

Ciepło – zimno

Jak zapewne pamiętasz ze szkoły (i z mojego wpisu o kolorach akwareli), barwy możemy podzielić między innymi ze względu na ich temperaturę – na ciepłe i chłodne. Aby to wyjaśnić, cofnijmy się do kolorów podstawowych (pierwotnych): to żółty, czerwony i niebieski. Można z nich zmieszać wszystkie pozostałe (poza czernią i bielą), na przykład żółty i niebieski dają zieleń, a zółty i czerwony – pomarańcz. Natomiast kolorów podstawowych nie da się uzyskać przez połączenie ze sobą innych barw.

Jaką temperaturę mają kolory podstawowe? Odpowiedź wydaje się prosta, dopóki nie uświadomisz sobie, że każdy z nich ma wiele odcieni. Niektóre wersje czerwonego mają domieszkę niebieskości (a więc barwy zimnej) i w porównaniu z czerwienią klasyczną są chłodniejsze. Podobnie wygląda sprawa z niebieskościami, są odcienie cieplejsze (z kroplą czerwieni) jak ultramaryna, są też odcienie chłodniejsze, na przykład błękit paryski. Temperaturę barw najłatwiej określić porównując ze sobą poszczególne odcienie, wtedy wyraźniej widać różnice.

 biel i czerń w akwareli

 kolor zielony

 szarości

Mniej znaczy więcej

Drugi aspekt, który trzeba brać pod uwagę łącząc farby to pigmenty.  Są kolory składające się tylko z jednego, są też takie zawierające kilka pigmentów. Informacje znajdziesz na opakowaniu. Im więcej pigmentów składa się na daną barwę, tym trudniej przewidzieć efekt końcowy po zmieszaniu jej z inną. Przykładowo, jeśli połączymy lawendowy odcień lavender Białych Nocy (pigmenty P.V. 15, P.B. 29 i P.V. 6) z czerwienią permanent madder lake marki Rembrandt (pigmenty P.R. 264 i P.Y. 19) to otrzymamy mieszankę pięciu różnych pigmentów – szanse na czystą żywą barwę będą raczej nieduże. Natomiast w przypadku cytrynowej żółci permanent lemon yellow van Gogha (pigment P.Y. 184) i niebieskiej ultramaryny Renesansu (pigment P.B. 29) łączymy tylko dwa pigmenty – ryzyko szaroburego efektu końcowego maleje.

 niezwykła historia pigmentów

Co z czym i dlaczego

Nie wszystkie odcienie kolorów pierwotnych dają po zmieszaniu dobry efekt. Zatem jak dobierać kolory akwareli, jeśli chcemy je ze sobą łączyć? Ano właśnie – trzeba zwracać uwagę na ich temperaturę. To dlatego radziłam na początek przygody z akwarelami kupić po dwie wersje kolorów podstawowych, cieplejszą i chłodniejszą.

 w artykule Akwarele – jakie wybrać na początek podałam przykładowy zestaw popularnych odcieni w obu wersjach

Oto sposób, dzięki któremu zmieszasz farby otrzymując kolor pełen życia. Na rysunku poniżej są trzy kolory podstawowe, każdy w odcieniu zimniejszym (Z) i cieplejszym (C). Kiedy zmieszałam ciepły żółty z ciepłym niebieskim – powstał przygaszony odcień zieleni. Po połączeniu zimnej żółci i zimnego niebieskiego otrzymałam soczystą zieleń wiosnnych liści.

Czas na ściągawkę! W czarnych ramkach na kole barw umieściłam po dwa odcienie kolorów pierwotnych. Aby otrzymać żywe soczyste barwy mieszamy te odcienie, które ze sobą sąsiadują, to znaczy: ciepłą czerwień z ciepłym żółtym, chłodny żółty z chłodnym niebieskim i ciepły niebieski z zimną czerwienią.

 kiedy mieszamy farby, nie zawsze celem są żywe soczyste barwy – zgaszone „przybrudzone” odcienie też się przydają (chociażby do malowania architektury, bo przecież nie wszystkie ściany budynków mają jaskrawe barwy). Uzyskasz je postępując odwrotnie niż podpowiada koło barw, to znaczy łącząc odcienie, które ze sobą nie sąsiadują, jak zimny niebieski i ciepły czerwony.