Ubiegłoroczna czerwcowa wycieczka do Torunia była okazją, by nacieszyć się ukochanym gotykiem i zrobić kilka urbansketchingowych rysunków. W dzisiejszym artykule nie tylko je pokażę, ale i podpowiem, jak rysować w (nierysującym) towarzystwie.

Kilkudniowy pobyt w Toruniu co prawda pozwolił zobaczyć najciekawsze zabytki i napawać się atmosferą miasta, ale czasu na urban sketching zostało niewiele. Tym bardziej, że towarzysząca mi córka Maja tym razem nie zabrała ze sobą szkicownika. Dzięki temu, że do rysowania podeszłam na luzie, udało mi się je pogodzić ze zwiedzaniem. Zrezygnowałam z kompleksowych czasochłonnych obrazków, skupiłam się więc na detalach, tworząc na kilku stronach rysunkową kronikę naszego pobytu. Nie zanudziłam (pełnoletniego już) dziecka, a jednocześnie miałam frajdę ze sketchingu.

 urban sketching

 rysunkowy pamiętnik

Gotyk na dotyk w mieście Kopernika

W Toruniu byłam drugi raz. Podczas poprzedniego pobytu – z koleżankami w liceum – miałam w głowie wszystko, tylko nie podziwianie architektury. Tym razem gotyckie budowle były dla mnie największą atrakcją (oprócz pierników i oczywiście czasu spędzonego z córcią tylko we dwie). Po Krakowie, który nota bene też odwiedziłam w ubiegłym roku, to właśnie Toruń ma najwięcej gotyckich zabytków w Polsce. Na dodatek nagromadzonych na mniejszej przetrzeni i bardziej rzucających się w oczy niż w grodzie Kraka.  Jako mieszkanka Warszawy, niemal pozbawionej autentycznej średniowiecznej architektury, znalazłam się w siódmym niebie. Toruniowi, w przeciwieństwie do stolicy, udało się w znacznej mierze uniknąć dziejowych kataklizmów i układ urbanistyczny Starego i Nowego Miasta zachował się w niemal nienaruszonym stanie.

Gotyk na dotyk to bardzo trafne hasło reklamujące założony już w 1233 roku Toruń. Nie sposób bowiem w tym mieście przeoczyć gotyckie budowle, choćby z powodu przykuwających wzrok ceglanych murów. Są one nie tylko świetnie zachowane i zadbane – także nieupstrzone reklamami i bez powciskanych na chybił trafił współczesnych plomb, jak to się zdarza w niektórych innych miastach. Wśród najbardziej charakterystycznych budynków wymienić trzeba toruński ratusz, którego budowa zaczęła się w XIII wieku, katedrę świętych Janów, kościoły Wniebowzięcia NMP, świętego Jakuba i Ducha Świętego, piękne kamienice (między innymi Dom Kopernika) oraz mury miejskie z Krzywą Wieżą.

Gotyk w architekturze

Zanim opowiem o toruńskim urban sketchingu – co nieco o moim ulubionym stylu architektonicznym. Gotyk powstał w XIII wieku we Francji i nie ma nic wspólnego z germańskim plemieniem Gotów. Nazwa pojawiła się w okresie renesansu i miała zabarwienie pejoratywne; „gotycki” znaczył tyle, co barbarzyński. Budowle średniowieczne kojarzymy dziś przede wszystkim z katedrami, strzelistymi, z licznymi oknami wypełnionymi witrażami. Choć istnieje wiele odmian gotyku (w tym nasz, zwany nadwiślańskim), dosyć łatwo go rozpoznać na pierwszy rzut oka dzięki charakterystycznym ostrym łukom. We wnętrzu kościołów wystarczy spojrzeć w górę – typowe dla tego stylu jest krzyżowo-żebrowe sklepienie.

  Za najpiękniejsze gotyckie zabytki uchodzą katedry w Paryżu, Mediolanie i Kolonii, zamek papieski w Avignonie, a w Polsce bazylika Mariacka w Gdańsku, zamek krzyżacki w Malborku, wrocławska archikatedra na Ostrowiu Tumskim, Collegium Maius w Krakowie i wspomniany ratusz toruński.

Spośród gotyckich budowli szczególnie sobie ukochałam ceglane. I chyba nie tylko ja, bo opracowano specjalny Europejski Szlak Gotyku Ceglanego EuRoB, na którym można zwiedzić kilkaset świeckich i sakralnych zabytków z Polski, Niemiec i Danii. Znajdują się na nim między innymi Gdańsk, Olsztyn i Płock (Torunia nie ma). Czerwonawe budynki gotyckie powstawały tam gdzie cegły były dostępniejsze niż kamień – w Europie północnej, a szczególnie w basenie morza bałtyckiego.

 Oprócz „prawdziwego” istnieje także zaliczany do historyzmu (dziewiętnastowiecznego naśladowania stylistyki minionych epok) neogotyk. Nawiązując formalnie do architektury średniowiecznej zbudowano lub przebudowano miedzy innymi katedrę świętego Wita w Pradze, siedzibę parlamentu w Budapeszcie, zamek w Łańcucie, dworzec kolejowy we Wrocławiu czy warszawską katedrę świętego Floriana (na Pradze).

Jak rysować w towarzystwie

Wycieczka do Torunia była prezentem dla Mai, więc tym bardziej nie mogłam jej narzucać, jak spędzimy czas. Rysowałam zatem mimochodem, na przykład podczas przerw w zwiedzaniu spędzanych w kawiarniach, na lodach czy po prostu na zacienionych ławeczkach na urokliwej starówce. Niektóre zaczęte na żywo szkice kończyłam w naszym wakacyjnym apartamencie, posiłkując się zdjęciami. O takim ”oszukanym urban sketchingu” pisałam przy okazji innego wyjazdu, nad Bałtyk. Co prawda tym razem większość obrazków zrobiłam na miejscu w Toruniu, jednak samo podejście do rysowania bez napinki było podobne.

 Kiedy dzieci były dużo młodsze (i dłużej spały) na wyprawy ze sketchbookiem wyruszałam wczesnym rankiem – tak robiłam na przykład podczas rodzinnych wyjazdów do Kazimierza, Nałęczowa i Sandomierza. Zawsze też zachęcałam je, aby mi towarzyszyły w rysowaniu. W Toruniu co prawda się nie udało, ale podczas (również ubiegłorocznego) pobytu w Krakowie zarówno Maja, jak i Filip uwieczniali ze mną Wawel. Myślę, że podobną taktykę można zastosować podróżując w towarzystwie dorosłych – partnera czy znajomych. Część czasu spędzać osobno, rysować w restauracji/kawiarni/w hotelu albo po prostu zachęcać do naśladowania.

  jak zwiedzać zabytki

 urban sketching latem – co i jak rysować w czasie wakacji

 tutorial jak narysować budynek

 przybornik urban sketchera

Co narysowałam w Toruniu

Mimo że nasz pobyt w Toruniu nie był długi, udało mi się zapełnić aż cztery strony sketchbooka. Na pierwszej umieściłam ilustrowaną mapkę toruńskiej starówki. Oprócz najważniejszych zabytków zaznaczyłam nasz apartament i ulubione kawiarnie. W jednej z nich dwa razy jadłyśmy śniadanie, które udało mi się uwiecznić. Narysowałam także przecudowną barokową kamienicę. Drugą rozkładówkę zatytułowałam „gotyk na dotyk” i umieściłam na niej ratusz i Krzywą Wieżę. Nie mogło też zabraknąć słynnych toruńskich pierniczków katarzynek, które w tym mieście smakują najlepiej. 🙂

 jak rysować ilustrowane mapy

 jak rysować cegły