Ilustrowana mapa to świetny pomysł na powrót do wakacyjnych wspomnień – idealne zajęcie na coraz dłuższe jesienne wieczory. Okazja, by przypomnieć sobie urlopowe spacery albo zaplanować nowe wycieczki.

Oprawiony rysowany albo kaligrafowany plan miasta to piękna pamiątka lub prezent, który na pewno sprawi wiele radości. Ilustrowane mapy mogą tworzyć zupełnie początkujący artyści, to także dobry pomysł na kreatywne zajęcie dla dzieci – praca nad nimi nie wymaga ani precyzji, ani szczególnych umiejętności, ani wielu przyborów plastycznych. 

Pamiątka z wakacji

Kiedy przeglądam swoje sketchbooki i Bullet Journale, w których uwieczniałam podróże, z dużą przyjemnością patrzę na rysowane plany miast. Dzięki nim spaceruję w wyobraźni po uliczkach Kazimierza Dolnego, Nałęczowa czy Las Palmas de Gran Canaria.

Ilustrowane mapy zazwyczaj tworzyłam na miejscu, siedząc o świcie na balkonie – chciałam zatrzymać miłe chwile. Zdarzało się też, że plany miast powstawały jeszcze na etapie planowania podróży, zaznaczałam miejsca do zobaczenia, polecane w Internecie restauracje, najbliższe sklepy, trasy spacerowe.

Oprócz ozdabianych rysunkami, robię także mapy kaligrafowane, bez obrazków. Łączę w nich hand lettering z kaligrafią, bawię się krojami liter. Takie mapy również są efektowne, a praca nad nimi to duża frajda. Zazwyczaj jednak łączę obydwie techniki.

Ilustrowana mapa w pięciu krokach

Aby wykonać ilustrowaną mapę, potrzebny będzie dostęp do map Google (lub papierowa mapa/plan miasta), a także: ołówek, gumka i czarny wodoodporny cienkopis. Do kolorowania: farby akwarelowe, gwasze, kredki, kolorowe cienkopisy albo flamastry. Jeśli chcesz ozdobić mapę wykaligrafowanymi napisami: brush peny albo stalówka na obsadce i tusz. Mapę można wykonać w sketchbooku lub – jeśli ma być powieszona na ścianie – na kartce papieru akwarelowego lub grubego brystolu.

Pozornie skomplikowany proces tworzenia ilustrowanego planu miasta po rozbiciu na kilka etapów staje się o wiele prostszy! Dlatego przygotowałam dla Ciebie instrukcję w pięciu krokach.

Krok 1. – poszukaj inspiracji

Współczesne plany miast mają po prostu być czytelne i dokładne. Tworząc mapę ilustrowaną nawiązujemy do dawnej – szczególnie starożytnej i średniowiecznej – tradycji kartografii. Wtedy mapy były także piękne. Zanim więc zabierzesz się do pracy, poszukaj inspiracji, przyjrzyj się zarówno dziełom dawnych kartografów, jak i współczesnym mapom ozdabianym rysunkami (znajdziesz je wpisując w okno wyszukiwarki Grafika Google „illustrated maps”). Twojej uwadze polecam przede wszystkim rysowane ręcznie, choć mapy stworzone w programach graficznych również mogą być inspiracją.

Warto zajrzeć:

 They Draw and Travel

 Illustrated Maps

Krok 2. – wybierz swoje miejsce

Pamiętaj, że Twoja mapa będzie uproszczona. Dlatego musisz wybrać niezbyt duży obszar. Jeśli tworzysz plan miasta, będzie to rynek/Starówka albo okolica bliska Twemu sercu (np. dzielnica, w której mieszkasz). Pomiń mniejsze ulice, jeśli nie są dla Ciebie istotne. Po wybraniu miejsca, które zilustrujesz, wydrukuj fragment mapy z Google maps. Możesz także go przerysować, np. przykładając kartkę do ekranu komputera. Zaznacz ważne miejsca, które zechcesz dodać do swojej mapy – zamek, ratusz, Twój dom, pomnik, plażę, półwysep, górę. Poszukaj ich zdjęć lub obejrzyj je dokładnie w naturze (albo w podglądzie na żywo map Google).

Krok 3. – ustal styl i kolorystykę

To już ostatni punkt przed rysowaniem mapy. Obmyśl, jakimi kolorami będziesz rysować ulice, jakimi rzekę czy tereny zielone. W jaki sposób podpiszesz elementy na Twoim planie miasta – czy będzie to prosty print, ozdobny hand lettering, oszukana kaligrafia, brush lettering czy prawdziwa kaligrafia tuszem i stalówką. Zastanów się, czy będziesz używać ikon symbolizujących miejsca takie jak poczta, dworzec, punkt informacji turystycznej, Twój hotel, sklepy; zwiększą one praktyczne zalety ilustrowanej mapy. Wybierz styl rysowania: czy to będą proste doodle czy akwarelowe obrazki, a może rysunki kredkami.

Krok 4. – narysuj/wykaligrafuj mapę

Naszkicuj ołówkiem layout Twojej mapy. Nie zapomnij o tytule! Rysując siatkę ulic, staraj się zostawić wolne miejsca na obrazki i podpisy. Zależnie od formatu, wybierz kilka obiektów, które narysujesz – jeśli będzie ich zbyt wiele, twój plan miasta zrobi się nieczytelny.

Popraw kontury wodoodpornym cienkopisem. Jeśli Twoja mapa będzie bez obrazków, lecz kaligrafowana, zrób napisy i poczekaj, aż tusz dobrze zaschnie. Wytrzyj ślady ołówka. Ewentualne puste miejsca na kartce wypełnij detalami, np. ludzikami, drzewami, pojazdami, doodlami. Pilnuj jednak, aby mapa była czytelna.

Krok 5. (opcjonalny) – pokoloruj swój kawałek świata

Twój rysunek może pozostać minimalistycznie czarno-biały. Jeśli chcesz go pokolorować, to sugerowałabym przedtem go zeskanować. Będziesz mieć dwie wersje do wyboru. Staraj się ograniczyć do kilku (maksymalnie pięciu) kolorów – dzięki temu plan miasta będzie nieprzeładowany.

I to wszystko – ilustrowana mapa gotowa! Mam nadzieję, że podoba Ci się efekt, praca sprawiła Ci frajdę, a miłe wspomnienia powróciły. 🙂

Podróż w wyobraźni

Oprócz istniejących miejsc możesz popuścić wodze fantazji i zilustrować:

•  krainę z książki/filmu lub wymyśloną przez Ciebie
• okolicę zamieszkiwaną przez Ciebie w dzieciństwie
• Twoje miasto/wieś sprzed kilkudziesięciu czy nawet sprzed kilkuset lat
• miasto marzeń, które chcesz odwiedzić

Mirów dawniej i jeszcze dawniej

Aby pokazać, jak w praktyce wygląda tworzenie ilustrowanej mapy, narysowałam plan Mirowa. To warszawskie osiedle na pograniczu Śródmieścia i Woli. Spędziłam tam pierwsze 15 lat życia, mieszkając najpierw na ulicy Siennej, później na Waliców. Mirów bardzo się zmienił od czasów przedwojennych – sporą jego część w czasie okupacji zajmowało getto, został w dużej mierze zburzony w wyniku obu powstań (w getcie i warszawskiego), później odbudowany, a w ostatnich latach niemal każdy wolny skrawek ziemi zajęły nowoczesne biurowce. Dlatego narysowałam aż dwa plany tego osiedla – przedwojenny i z lat 70.

 urban sketching na Mirowie

W kolejnym artykule pokażę etapy pracy nad ilustrowanym planem Mirowa. Tymczasem zachęcam Cię do wykonania własnej rysunkowej mapy – życzę świetnej zabawy!