Podwarszawska Podkowa Leśna jest piękna w jesiennej odsłonie. Październikową wycieczkę do tej uroczej miejscowości uwieczniłam w sketchbooku.

Choć miast-ogrodów mamy w Polsce ponad 20, oficjalnie używają tego miana tylko dwie miejscowości satelickie Warszawy: Komorów i Podkowa Leśna. Właśnie do Podkowy wybrałam się w pewien pogodny, jak na początek października bardzo ciepły dzień. Wyprawę postanowiłam uwiecznić w sketchbooku – na miejscu powstał ogólny layout i szkic kawiarniany, pozostałe obrazki narysowałam już po powrocie do domu, według zdjęć. Urban sketching w Podkowie Leśnej – zapraszam na relację z jesiennej wycieczki!

 urban sketching – miejskie rysowanie

Wukadką do Iwaszkiewicza

Głównym celem wycieczki było Stawisko, czyli dom Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów. Tak się złożyło, że byłam już w Podkowie Leśnej, a nawet w parku otaczającym willę, jednak nie zwiedzałam wnętrza willi. Postanowiłam to nadrobić, w końcu przecież Iwaszkiewicz to jeden z moich ukochanych pisarzy. Korzystając z pięknej pogody wskoczyłam do kolejki WKD i pojechałam do Podkowy.

Oprócz Stawiska zobaczyłam w Podkowie: domek myśliwski Stanisława Wilhelma Lilpopa (przemysłowca, fotografa, podróżnika i założyciela Podkowy Leśnej, a także teścia Iwaszkiewicza), drewnianą willę „Aida”, w której Iwaszkiewiczowie mieszkali po ślubie, kościół z lat 30. XX wieku (o ciekawej bryle inspirowanej… polskim pawilonem na paryskiej wystawie w 1925 roku) i mnóstwo pięknych przedwojennych willi –  w stylu zakopiańskim, dworkowym i modernistycznym.

Miasto-marzenie

Bardzo lubię miasta zbudowane według planu i jakiegoś zamysłu, jak Żyrardów (opisany na blogu dwa lata temu). Wyobrażam sobie, że żyje się w nich przyjemniej niż w tych, które powstawały w sposób naturalny, dosyć chaotycznie. Szczególnie bliska jest mi idea miast-ogrodów. Wymyślił je pod koniec XIX wieku Anglik Ebenezer Howard w proteście przeciw wielkim przytłaczającym molochom. Miasta te miały być kameralne, z zabudową skupioną wokół parku. Pełne zieleni, z przyjazną mieszkańcom infrastrukturą. Nie sypialnie aglomeracji – lecz usytuowane blisko nich samowystarczalne miejscowości.

Pomysł Howarda spotkał się z bardzo pozytywnym odbiorem Polaków, wówczas jeszcze żyjących pod zaborami. Wskutek perturbacji historycznych nasze miasta-ogrody powstały dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym. Najwięcej – w pobliżu Warszawy. Jednym z nich jest właśnie Podkowa, której plany pojawiły się jeszcze przed I wojną, a zrealizowano je w latach 20., po uruchomieniu kolejki elektrycznej łączącej Grodzisk Mazowiecki ze stolicą. Inicjatorem powstania Podkowy Leśnej był wspomniany teść Iwaszkiewicza, Lilpop, który przekazał tereny pod jej budowę, zostawiając sobie majątek ziemski Stawisko (który przekazał jako prezent ślubny córce Annie i Jarosławowi Iwaszkiewiczom).

Po stu latach Podkowa Leśna zachowuje charakter miasta-ogrodu. Jej sercem jest przyjemny park, nie ma tu bloków ani przemysłu. Zachwyca bujną zielenią, harmonijną zabudową i kameralnością. Wprost ciężko sobie wyobrazić, że 45 minut podróży wukadką stąd znajduje się tętniąca życiem, zatłoczona Warszawa.

Dom kulturalny

Ze stacji WKD wyruszyłam do Stawiska – to prawie półgodzinny spacer. Po drodze odpoczywałam od zgiełku stolicy podziwiając piękne domy obrośnięte przebarwiającą się na czerwono winoroślą.

Dom Iwaszkiewiczów znajduje się w parku leśnym, można do niego dojść – jak ja – od ulicy Gołębiej lub bramą główną i piękną lipową aleją od obwodnicy. Budynek w stylu dworkowym wybudowano w roku 1928, rodzina Iwaszkiewiczów mieszkała w nim przez ponad 50 lat, do śmierci Jarosława. Stawisko od początku pełniło rolę nie tylko domu dla rodziny pisarza, ale i ośrodka kulturalnego – bywali tam, a nawet pomieszkiwali Karol Szymanowski, Jan Lechoń, Julian Tuwim. W czasie wojny (a zwłaszcza po upadku powstania warszawskiego) schronienie znaleźli tam między innymi Pola Gojawiczyńska, Czesław Miłosz i Jerzy Waldorff. Zgodnie z testamentem Iwaszkiewicza Stawisko przeszło po śmierci właścicieli na własność państwa i w istniejącym tam obecnie muzeum odbywają się wernisaże, koncerty, spotkania i lekcje muzealne.

Wnętrze współgra z klasyczną bryłą budynku, skojarzyło mi się z dawnymi rezydencjami szlacheckimi: solidne meble, biblioteka, na ścianach obrazy i trofea myśliwskie. Stawisko zachowało charakter domu mieszkalnego, co daje wrażenie chwilowej tylko nieobecności gospodarzy. Kiedy je zwiedzałam (w dzień powszedni przed południem) byłam jedynym gościem, mogłam więc spokojnie obejrzeć pamiątki po Iwaszkiewiczach, z których największe wrażenie zrobiło na mnie biurko pisarza, ucieleśnione marzenie każdej osoby parającej się pisaniem.

 Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku (kontakt, cennik, wydarzenia kulturalne)

Urban sketching w Podkowie Leśnej

Do Podkowy pojechałam zakładając z góry, że nie będę malowała akwarelami na miejscu, dlatego zabrałam ze sobą tylko sketchbook i ołówek. Po zwiedzeniu miasteczka zasiadłam wygodnie w kawiarni; obmyśliwszy layout naszkicowałam pyszne ciacho i filiżankę z kawą. Pozostałe obrazki narysowałam już w domu, na podstawie zdjęć (można je zobaczyć na moim Instagramie).

Nie uwieczniłam na zdjęciach etapów powstawania podkowiańskich rysunków, podrzucę więc linki do wpisów blogowych, które będą Ci pomocne w tworzeniu ilustrowanego dziennika.

Po wykonaniu rysunków (ołówkiem, a później wodoodpornym cienkopisem) pokolorowałam je akwarelami, zrobiłam handletteringowe tytuły (Podkowa Leśna i Stawisko), a później wykaligrafowałam podpisy tuszem i stalówką. Mniejsze napisy zrobiłam printem cienkopisem.

 ilustrowany pamiętnik

 kompozycja strony w sketchbooku

 hand lettering

 rysowanie jesienią

 urban sketching w Żyrardowie

 urban sketching na warszawskim Mirowie

 urban sketching na stołecznej Starówce

 urban sketching znad morza