Wpis ten dedykuję osobom, które chcą się nauczyć kaligrafii i szukają podstawowych informacji o stalówkach. Którą kupić do kursywy angielskiej, którą do italiki, a którą do pisma gotyckiego? Artykuł zilustrowałam sketchnotkami, które – mam nadzieję – pomogą zrozumieć, o co chodzi.

Nieustające powodzenie wpisu Kaligrafia dla bardzo początkujących – przybory (który jest w top 3 wszystkich moich blogowych artykułów!) oraz pytania zadawane mailowo i w grupie facebookowej Kochamy Pismo Ręczne zainspirowały mnie do napisania poradnika,  jak dopasować stalówkę do kroju pisma.

Jakiego rodzaju pisma chcesz się nauczyć?

Jeśli podoba Ci się pismo w stylu Copperplate, z literami cieniowanymi (cieńszymi w jednych, grubszymi w innych miejscach), potrzebna będzie stalówka elastyczna. W stylach z szerokimi liniami, jak gotyki czy italika pisze się stalówką ściętą. Do pisania cienką jednolitą linią nadają się twarde, nieelastyczne (lub bardzo mało elastyczne) stalówki.

Wybór pierwszych stalówek był dla mnie drogą przez mękę, bo nie znalazłam na ten temat informacji po polsku, a obcojęzyczne terminy niewiele mi mówiły. Kupiłam na chybił trafił kilka stalówek i – nie znając zasad budowy liter ani prawidłowego trzymania obsadki – zapełniałam kolejne kartki próbami pisania. W końcu, metodą prób i błędów, opanowałam podstawy, ale doskonale pamiętam swoją bezradność z tamtego czasu. Dlatego przygotowałam dla Ciebie powyższą ściągawkę, wizualizującą „co z czym się je”.

Oczywiście, może być i tak, że nie masz wybranego kroju pisma i chcesz po prostu spróbować, czy kaligrafia to dla Ciebie odpowiednie hobby. W takiej sytuacji kup po prostu trzy różne typy stalówek. Posiłkując się książkami, filmami (np. z YouTube lub Skillshare) oraz moimi wpisami – przekonaj się, co Cię kręci, a co niekoniecznie.

Jaką konkretnie stalówkę kupić?

Wiesz już, jakiego pisma chcesz się uczyć i jaka stalówka będzie Ci potrzebna. Oto ściągawka z polecanymi i łatwo (bądź dość łatwo) dostępnymi stalówkami.

  Stalówki elastyczne (kursywa angielska/Copperplate, Spencerian, kaligrafia nowoczesna): na sam początek Blue Pumpkin (Brause 361 Steno), Nikko G, Zebra G, Leonardt 40 Steno, Joseph Gillot 404. Te stalówki nie są bardzo elastyczne – takie są najlepsze dla początkujących.

  Stalówki ścięte (uncjała, italika i italik, pisma gotyckie [rotunda, szwabacha, fraktura], pismo rondowe): Italic Manuscript, Leonardt Round Hand, Leonardt TAPE. Rozmiar stalówki dobiera się do wielkości liter (przeciętnie litera mierzy 5 szerokości stalówki, czyli stalówka 1 mm da nam literę o wysokości 5 mm = 1 kratka w zeszycie; na początku lepiej wybierać stalówki większe, aby lepiej widzieć elementy składowe liter, 2 – 3 mm).

  Stalówki nieelastyczne (Palmer, kaligrafia nowoczesna, italik, print): wszystkie mało elastyczne stalówki nadają się do pisania monoliniowego, o ile nie będziesz ich mocno przyciskać do kartki. Przykładowo – Brause Cito Fein, Nikko 357 Spoon, stalówki oznaczone jako uczniowskie (school), rysunkowe (drawing), stalówki Index Finger (w kształcie małej rączki).

Oprócz wymienionych typów stalówek w sprzedaży są stalówki „do zadań specjalnych”, np. redisówka (z okrągłą końcówką), pióro czarownicy z szeroką końcówką do pisania po powierzchniach z fakturą, muzyczna (z pięcioma końcówkami, np. do rysowania liniatury muzycznej) itp. itd.

Czym zastąpić stalówki?

Artykuł jest o stalówkach, ale przyda się podpowiedź, czym pisać, aby osiągnąć jeśli nie identyczny, to bardzo podobny efekt. Przy pomocy wyżej wymienionych przyborów piśmiennych możesz – nie mając (jeszcze) stalówek – testować kaligraficzne pisma. Sprawdzą się one także na nietypowych powierzchniach (szkło, kamienie), poza domem albo do uczenia kaligrafii dzieci.

 Szczególnym narzędziem kaligraficznym jest pióro szklane – piszemy nim maczając końcówkę w tuszu albo atramencie, ale nie ma ono klasycznej stalówki. Nadaje się do krojów pisanych jednolitą cienką kreską (monoline), a szczególnie do pism odręcznych: Palmera, printu czy italika. Dzięki wyżłobieniom w szklanej „stalówce”, w których zbiera się tusz, szklane pióro nie wymaga tak częstego zanurzania w kałamarzu jak stalówka. Można nim napisać za jednym zamachem kilka linijek tekstu.

O kaligrafii na sięrysuje.pl

Na moim blogu ukazało się już sporo artykułów o kaligrafii, warto je przeczytać! Wszystkie dotychczas opublikowane znajdziesz po tagu kaligrafia.

 Ogólne informacje o przyborach do kaligrafii dla zupełnie początkujących

 Instrukcja, jak przygotować stalówkę do pisania i jak ją zamontować w obsadce

 Tusz czy atrament – czym kaligrafować

 Kaligrafia nowoczesna (modern calligraphy)

 Uncjała – średniowieczny krój pisany ściętą stalówką (część 1., część 2.)

 Kąt pochylenia liter w kaligrafii

 Duże litery

 Jak kaligrafować litery r i z

 Jak kaligrafować literę o

 Konstruowanie liter z elementów składowych (wpis dotyczy brush letteringu, ale kształty budujące litery dotyczą kaligrafii jako takiej)

 W jakiej kolejności uczyć się liter

Jeśli masz jakieś pytania dotyczące podstawowej wiedzy o kaligrafii, śmiało zadaj je pod wpisem – postaram się odpowiedzieć, a może także napisać na ten temat osobny artykuł.